Chẩn đoán đứt dây chằng chéo trước

Đứt dây chằng chéo trước (DCCT) là tổn thương rất thường gặp trong chấn thương khớp gối. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời đứt DCCT giúp người bệnh sớm hồi phục hoàn toàn và quay trở lại sinh hoạt, lao động cũng như chơi thể thao. Bài viết dưới đây mô tả về các biểu hiện và các triệu chứng đứt DCCT.

1. Lâm sàng

Tùy thời điểm bệnh nhân tới khám sau khi chấn thương mà biểu hiện lâm sàng khác nhau. Các triệu chứng cấp tính thường gồm đau, sưng nề, tràn máu, tràn dịch khớp, trong khi đến muộn là đau, kẹt khớp, lỏng khớp, teo cơ và hạn chế vận động khớp gối khi gắng sức (chạy, lên xuống cầu thang..). Trên lâm sàng có thể khám thấy các nghiệm pháp đặc hiệu của tổn thương dây chằng chéo trước.

• Dấu hiệu ngăn kéo trước:

Bệnh nhân nằm ngửa trên bàn khám, gối gấp 90⁰, háng gấp 45⁰. Người khám ngồi đè lên mu bàn chân bên cần khám để cố định, hai bàn tay đặt lên 1/3 trên cẳng chân, bệnh nhân nằm thả lỏng cơ, dùng lực hai tay kéo cẳng chân ra trước. Khi mâm chày di lệch ra trước so với lồi cầu đùi nhiều hơn so với bên lành là dấu hiệu ngăn chéo trước dương tính, biểu hiện có tổn thương DCCT.

• Dấu hiệu Lachman

Bệnh nhân nằm ngửa gối gấp khoảng 20 – 30⁰, người khám dùng một tay cố định chặt đầu dưới xương đùi, một tay giữ chặt cẳng chân ngay dưới khe khớp gối, dùng lực của hai tay đối nhau tạo ra sự trượt giữa mâm chày và lồi cầu đùi, ước lượng độ di lệch để di lệch để đánh giá mức độ tổn thương, làm bên bệnh và so sánh với bên lành.

• Dấu hiệu Pivor Shift (Jerk test)

Bệnh nhân nằm ngửa trên bàn khám, gối duỗi tối đa, dùng một tay giữ chặt cổ chân của bệnh nhân và xoay trong tối đa, một tay nắm 1/3 trên cẳng chân, đồng thời vừa gấp gối vừa đẩy gối vào trong, xoay chân từ trong ra ngoài. Nếu dây chằng chéo trước bị tổn thương thì mâm chày có dấu hiệu bán sai khớp trượt ra trước. Khi làm dấu hiệu này, bệnh nhân thường rất đau, tốt nhất là thực hiện khi người bệnh đã được vô cảm tốt

• Nghiệm pháp kiểm tra các triệu chứng thương tổn phối hợp

• Dấu hiệu vẹo trong hoặc vẹo ngoài: Để kiểm tra dây chằng bên trong và bên ngoài.
• Các dấu hiệu Mc Muray, Steinmann, Apley để phát hiện tổn thương sụn chêm.

2. Cận lâm sàng

2.1. Chụp XQ khớp gối thẳng - nghiêng

Dây chằng chéo không cản quang, do đó không thể nhìn thấy tổn thương trực tiếp trên phim Xquang khớp gối.

 Các dấu hiệu gián tiếp có thể gặp trên phim:

• Khe gian lồi cầu đùi sâu.
• Xương chày trượt ra trước.
• Gãy Segond (Segond’s fracture) hoặc vỡ chỏm xương mác (arcuate’s fracture).
• Tràn dịch khớp gối.

2.2. Chụp cộng hưởng từ khớp gối

Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh có giá trị rất cao trong chẩn đoán trước mổ. Tuy nhiên giá thành vẫn còn đắt và vẫn chưa được triển khai trong khám chữa bệnh cấp cứu.

Các dấu hiệu có thể thấy trên phim cộng hưởng từ:

• Dấu hiệu trực tiếp: Hình ảnh tổn thương DCCT gồm: phù nề, tăng tín hiệu trên T2, mất liên tục, giảm độ dốc của DCCT trên phim.
• Dấu hiệu gián tiếp: Phù nề, đụng dập xương dưới sụn, mâm chày trượt ra trước >7mm so với lồi cầu đùi, hình ảnh DCCS chùng, gập góc, tổn thương góc sau ngoài, DCBT, tổn thương vỡ Segond, vỡ chỏm xương mác.
• Các dấu hiệu thương tổn kèm theo khác như: Rách sụn chêm, đứt dây chằng chéo sau, tổn thương dây chằng bên trong và bên ngoài, tổn thương góc sau ngoài, tổn thương sụn khớp...

2.3. Chẩn đoán bằng nội soi khớp gối

Nội soi gối được thực hiện thành công đầu tiên vào năm 1920 bởi Takagi. Từ đó đến nay phương pháp này không ngừng phát triển và được ứng dụng rộng rãi. Đây vừa để chẩn đoán xác định (vị trí tổn thương, loại tổn thương trong khớp gối), vừa để can thiệp, điều trị. Được coi là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý khớp gối. Tuy nhiên chi phí còn cao, đòi hỏi phẫu thuật viên được đào tạo nên chưa được áp dụng rộng rãi và đại trà.

_______________________________

Để chẩn đoán và điều trị sớm, chính xác các bệnh lý liên quan đến khớp gối, hãy liên hệ ngay với Bs Bùi Đức Ngọt (Zalo: 0973932912) của BsXuongkhop.com - Là bác sỹ giỏi, chuyên môn tay nghề cao, chuyên sâu về Chấn thương chỉnh hình với +10 năm kinh nghiệm điều trị và tiên phong áp dụng các biện pháp hiện đại, tiên tiến, đem lại sự hồi phục chức năng và tự tin quay trở lại với niềm đam mê thể thao.