Bản tin Y khoa tuần 15–21/11/2025
(Tóm tắt ngắn gọn các điểm đáng chú ý trong nước & quốc tế)

---

1. Chính sách y tế & Bảo hiểm y tế Việt Nam

1.1. Thông tư 43/2025/TT-BYT về Trạm Y tế cấp xã

   - Bộ Y tế ban hành Thông tư 43 (ký 15/11/2025, công bố 20/11/2025), chuẩn hóa chức năng – nhiệm vụ – cơ cấu của Trạm Y tế xã/phường; hiệu lực từ 01/01/2026.

   - Nhấn mạnh tuyến cơ sở quản lý bệnh mạn tính, phục hồi chức năng, chăm sóc ban đầu, kỳ vọng giảm tải tuyến trên.

1.2. Đề xuất khám sức khỏe định kỳ miễn phí từ 2026

   - Bộ Y tế trình kế hoạch khám sức khỏe định kỳ hằng năm miễn phí cho toàn dân từ 2026, gắn với nâng cao y tế dự phòng.

   - Dự thảo cũng đề xuất tăng mức hưởng BHYT lên 100% cho hộ cận nghèo và người ≥75 tuổi.

1.3. Cập nhật danh mục thuốc BHYT – ưu tiên bệnh mạn & ung thư

   - Việt Nam đang lấy ý kiến nâng cấp danh mục thuốc BHYT: bổ sung ~81 thuốc mới (ung thư, tim mạch, đái tháo đường, kháng nhiễm…), mở rộng nhiều thuốc về tuyến cơ sở.

   - Dự kiến điều chỉnh tỷ lệ thanh toán một số thuốc, nhằm tăng tiếp cận điều trị dài hạn cho bệnh mạn.

1.4. Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Phục hồi chức năng – Tập 3

   - Quyết định 3555/QĐ-BYT (14/11/2025) ban hành hướng dẫn quy trình kỹ thuật PHCN Tập 3, áp dụng tại tất cả cơ sở KCB.

   - Rất sát thực hành cơ xương khớp: chuẩn hóa chỉ định & kỹ thuật vật lý trị liệu – phục hồi vận động – quản lý đau mạn tính.

---

2. Thế giới – Tiến bộ y học & kỹ thuật mới

2.1. Liệu pháp CRISPR “tiêm 1 lần” hạ mỡ máu rõ rệt

   - Thử nghiệm pha 1 (NEJM) dùng CRISPR in vivo CTX310 khóa gen ANGPTL3 cho bệnh nhân tăng lipid kháng trị. 

   - Kết quả báo cáo tại AHA/NEJM: LDL và triglycerid giảm khoảng 50% sau 1 liều, mở hướng điều trị lâu dài/“một lần cho cả đời”.

2.2. FDA mở “Plausible Mechanism Pathway” cho liệu pháp cá thể hóa cực hiếm

   - FDA công bố cơ chế xét duyệt mới dựa trên “cơ chế sinh học hợp lý”, cho phép phê duyệt sớm các liệu pháp gen/tế bào cá thể hóa khi không khả thi làm RCT. 

   - Có thể rút ngắn thời gian đưa các trị liệu “may đo” cho bệnh hiếm ra lâm sàng, nhưng vẫn yêu cầu theo dõi an toàn dài hạn.

2.3. Gene therapy tim mạch bị “clinical hold” – nhấn mạnh an toàn miễn dịch

   - FDA tạm dừng thử nghiệm TN‑201 điều trị cơ tim phì đại do MYBPC3 để chuẩn hóa theo dõi và dùng thuốc ức chế miễn dịch.

   - Sự kiện cho thấy gene therapy đang tiến nhanh nhưng an toàn và giám sát miễn dịch vẫn là điểm then chốt.

2.4. AI trong ung thư: từ chẩn đoán nhanh đến cá thể hóa điều trị

   - Nhiều báo cáo tháng 11/2025 cho thấy AI đang được triển khai thực tế trong đọc hình ảnh, dự đoán đáp ứng, tối ưu thử nghiệm lâm sàng.

   - Xu hướng: AI không chỉ “hỗ trợ” mà dần trở thành một phần quy trình điều trị chuẩn, đặc biệt ở các trung tâm ung thư lớn.

---

3. Ca bệnh hiếm / lâm sàng đặc biệt

3.1. Rapunzel syndrome (trichobezoar khổng lồ) ở bé gái 10 tuổi

   - Bé gái ở Ấn Độ có búi tóc gần 300g kéo dài từ dạ dày xuống ruột – biến chứng hiếm của rối loạn nhổ/ăn tóc. New York Post

   - Điều trị cần phẫu thuật lấy khối + can thiệp tâm lý để tránh tái phát. New York Post

3.2. Pseudo‑TORCH do đột biến USP18 – ca cực hiếm

   - Bé gái 11 tuổi được chẩn đoán USP18‑related Pseudo‑TORCH (chỉ khoảng chục ca toàn cầu), biểu hiện thần kinh nặng mô phỏng nhiễm TORCH. The Times of India

   - Điều trị bằng baricitinib (JAK‑inhibitor) giúp tình trạng ổn định; nhấn mạnh vai trò giải trình tự gen sớm khi bệnh cảnh không điển hình. The Times of India

3.3. U nhầy nhĩ phải trên nền hội chứng dị tật bẩm sinh hiếm

   - Ca lâm sàng mới mô tả u nhầy tim vị trí rất bất thường ở bệnh nhân có ectrodactyly/ectodermal dysplasia, gợi ý liên quan di truyền chưa từng ghi nhận trước đây. OUP Academic

   - Thông điệp: cần nghĩ đến tổn thương tim hiếm ở bệnh nhân dị tật đa cơ quan. OUP Academic