Khớp Đốt Ngón Gần (PIP) Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Điều Trị

Bạn có bao giờ cảm thấy đau nhức, cứng khớp ở các đốt ngón tay, đặc biệt là đốt ngón gần (PIP)? Bạn có thể đang gặp phải vấn đề liên quan đến khớp đốt ngón gần. Vậy khớp đốt ngón gần (PIP) là gì? Bài viết này từ BácsỹXươngkhớp.com sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về cấu tạo, chức năng, nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị hiệu quả các bệnh lý liên quan đến khớp PIP.

1. Khớp Đốt Ngón Gần (PIP) Là Gì? Cấu Tạo và Chức Năng

Khớp đốt ngón gần (Proximal Interphalangeal joint - PIP) là khớp nằm giữa đốt ngón tay giữa và đốt ngón tay gần của mỗi ngón tay (trừ ngón cái). Đây là một khớp hoạt dịch bản lề, cho phép ngón tay gập duỗi linh hoạt. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng tìm hiểu về cấu tạo và chức năng của khớp PIP:

1.1. Cấu Tạo Giải Phẫu của Khớp PIP

Đầu xương: Khớp PIP được tạo thành bởi đầu dưới của đốt ngón gần và đầu trên của đốt ngón giữa. Bề mặt khớp được bao phủ bởi sụn khớp, giúp giảm ma sát và cho phép các xương trượt lên nhau một cách trơn tru.
Bao khớp: Bao khớp là một lớp mô xơ bao quanh khớp, giúp ổn định và bảo vệ khớp.
Dây chằng: Các dây chằng bên (collateral ligaments) nằm ở hai bên khớp, giúp ngăn ngừa khớp di chuyển sang hai bên. Dây chằng gan tay (volar plate) nằm ở phía trước khớp, giúp ngăn ngừa khớp bị duỗi quá mức.
Gân: Các gân cơ duỗi và gân cơ gấp đi qua khớp PIP, cho phép ngón tay thực hiện các động tác gập và duỗi.

1.2. Chức Năng Quan Trọng của Khớp PIP

Khớp PIP đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động hàng ngày, bao gồm:

Cầm nắm: Khớp PIP cho phép chúng ta cầm nắm các vật thể với độ chính xác cao.
Thực hiện các động tác tinh vi: Khớp PIP tham gia vào các động tác viết, vẽ, chơi nhạc cụ và các hoạt động đòi hỏi sự khéo léo của bàn tay.
Hỗ trợ vận động của bàn tay: Khớp PIP góp phần vào sự linh hoạt và phạm vi chuyển động của bàn tay.

2. Nguyên Nhân Gây Đau Nhức và Các Bệnh Lý Liên Quan Đến Khớp PIP

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến đau nhức và các bệnh lý liên quan đến khớp PIP. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

2.1. Viêm Khớp Dạng Thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công các mô của khớp, gây viêm, đau và cứng khớp. Viêm khớp dạng thấp thường ảnh hưởng đến nhiều khớp, bao gồm cả khớp PIP. Tham khảo thêm về các xét nghiệm liên quan như kháng thể kháng beta2 glycoprotein 1 là gì để hiểu rõ hơn về các dấu hiệu sinh học của bệnh.

2.2. Thoái Hóa Khớp

Thoái hóa khớp là một tình trạng thoái hóa sụn khớp, dẫn đến đau, cứng khớp và hạn chế vận động. Thoái hóa khớp thường xảy ra ở người lớn tuổi và có thể ảnh hưởng đến khớp PIP.

2.3. Chấn Thương

Chấn thương, chẳng hạn như bong gân, trật khớp hoặc gãy xương, có thể gây tổn thương khớp PIP và dẫn đến đau nhức. Phục hồi sau chấn thương là rất quan trọng, đặc biệt đối với những người lớn tuổi.

2.4. Bệnh Gout

Bệnh gout là một bệnh viêm khớp do sự tích tụ tinh thể axit uric trong khớp. Bệnh gout thường ảnh hưởng đến ngón chân cái, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến khớp PIP. Tìm hiểu thêm về biến chứng bệnh Gout để có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

2.5. Các Nguyên Nhân Khác

Viêm khớp vẩy nến: Một loại viêm khớp liên quan đến bệnh vẩy nến.
Viêm khớp nhiễm trùng: Do nhiễm trùng vi khuẩn, virus hoặc nấm.
Bệnh Dupuytren: Một tình trạng khiến các mô dưới da lòng bàn tay dày lên, có thể gây co rút các ngón tay.
Hội chứng ống cổ tay: Mặc dù không trực tiếp ảnh hưởng đến khớp PIP, nhưng chèn ép dây thần kinh giữa cổ tay có thể gây đau và tê ở ngón tay, khiến người bệnh dễ nhầm lẫn.

3. Triệu Chứng Thường Gặp Khi Mắc Bệnh Về Khớp PIP

Các triệu chứng của bệnh lý liên quan đến khớp PIP có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, một số triệu chứng thường gặp bao gồm:

Đau: Đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, và có thể trở nên tồi tệ hơn khi vận động.
Cứng khớp: Cứng khớp thường nặng hơn vào buổi sáng hoặc sau khi không hoạt động trong một thời gian dài.
Sưng: Sưng có thể xảy ra xung quanh khớp PIP.
Hạn chế vận động: Khó gập hoặc duỗi ngón tay.
Biến dạng khớp: Trong một số trường hợp, khớp PIP có thể bị biến dạng.
Nóng đỏ: Vùng da xung quanh khớp có thể bị nóng và đỏ.

4. Chẩn Đoán Bệnh Lý Liên Quan Đến Khớp PIP

Để chẩn đoán bệnh lý liên quan đến khớp PIP, bác sĩ sẽ tiến hành:

Hỏi bệnh sử và khám sức khỏe: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh và các yếu tố nguy cơ của bạn. Bác sĩ cũng sẽ khám sức khỏe để đánh giá phạm vi chuyển động, độ ổn định và các dấu hiệu viêm của khớp PIP.
Xét nghiệm hình ảnh: Chụp X-quang, MRI hoặc siêu âm có thể được sử dụng để đánh giá cấu trúc của khớp PIP và phát hiện các tổn thương.
Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được sử dụng để chẩn đoán viêm khớp dạng thấp, bệnh gout hoặc các bệnh lý khác.

5. Các Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả Bệnh Lý Khớp PIP

Điều trị bệnh lý liên quan đến khớp PIP phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

5.1. Điều Trị Bảo Tồn

Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gây căng thẳng cho khớp PIP.
Chườm lạnh: Chườm lạnh lên khớp PIP trong 15-20 phút mỗi lần, vài lần một ngày để giảm đau và sưng.
Sử dụng thuốc: Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) như ibuprofen hoặc naproxen có thể giúp giảm đau và viêm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau mạnh hơn hoặc thuốc chống viêm corticosteroid.
Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện phạm vi chuyển động, sức mạnh và chức năng của khớp PIP.
Nẹp: Sử dụng nẹp có thể giúp ổn định khớp PIP và giảm đau.

5.2. Điều Trị Nội Khoa

Trong trường hợp viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh gout, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để kiểm soát bệnh. Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng, đặc biệt với những người bị viêm cột sống dính khớp. Tìm hiểu thêm về chế độ ăn uống cho người viêm cột sống dính khớp để có một sức khỏe tốt nhất.

5.3. Điều Trị Phẫu Thuật

Phẫu thuật có thể được chỉ định trong các trường hợp nghiêm trọng khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Các loại phẫu thuật có thể bao gồm:

Thay khớp: Thay thế khớp PIP bị tổn thương bằng một khớp nhân tạo.
Hợp nhất khớp: Hợp nhất các xương của khớp PIP lại với nhau để loại bỏ chuyển động và giảm đau.

6. Phòng Ngừa Các Bệnh Lý Liên Quan Đến Khớp PIP

Mặc dù không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa được các bệnh lý liên quan đến khớp PIP, nhưng có một số biện pháp bạn có thể thực hiện để giảm nguy cơ mắc bệnh:

Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân hoặc béo phì có thể gây thêm áp lực lên khớp PIP.
Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên có thể giúp tăng cường sức mạnh của các cơ xung quanh khớp PIP và cải thiện phạm vi chuyển động.
Tránh các hoạt động gây căng thẳng cho khớp PIP: Nếu bạn có tiền sử bệnh lý liên quan đến khớp PIP, hãy tránh các hoạt động có thể gây căng thẳng cho khớp.
Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp giảm viêm và bảo vệ khớp.
Bỏ hút thuốc: Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp dạng thấp.

FAQ: Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Khớp PIP

Khớp PIP có thể bị trật khớp không?

Có, khớp PIP có thể bị trật khớp do chấn thương hoặc tai nạn.

Viêm khớp dạng thấp có chữa khỏi được không?

Hiện tại, không có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn viêm khớp dạng thấp, nhưng có thể kiểm soát bệnh bằng thuốc và các biện pháp hỗ trợ khác.

Khi nào cần đi khám bác sĩ nếu bị đau khớp PIP?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu đau khớp PIP kéo dài hơn vài ngày, kèm theo sưng, nóng đỏ hoặc hạn chế vận động.

Có bài tập nào giúp giảm đau khớp PIP không?

Có một số bài tập nhẹ nhàng có thể giúp giảm đau khớp PIP, chẳng hạn như gập duỗi ngón tay, xoay cổ tay và xoa bóp nhẹ nhàng.

Bệnh Gout có ảnh hưởng đến khớp PIP không?

Có, bệnh Gout có thể ảnh hưởng đến khớp PIP, gây đau và viêm.

BácsỹXươngkhớp.com là đơn vị điều trị chuyên sâu các vấn đề xương khớp, phục hồi chấn thương, chăm sóc người cao tuổi hàng đầu với sự phối hợp tinh túy của Y học cổ truyền và Y học hiện đại.

Bác sỹ Bùi Đức Ngọt

- Đơn vị công tác: Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bưu Điện, số 49, Trần Điền, Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội.

- Điện thoại: 097.393.2912

- Email: Zego2009@gmail.com

- Fanpage: Bác Sĩ Bùi Đức Ngọt (https://www.facebook.com/BS.Bui.Duc.Ngot)