Hư Khớp Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Cách Điều Trị Hiệu Quả 2025
Hư khớp là một vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Hiểu rõ về hư khớp là gì, nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng nhận biết và các phương pháp điều trị hiệu quả là vô cùng quan trọng để người bệnh có thể chủ động phòng ngừa và điều trị bệnh kịp thời, cải thiện chất lượng cuộc sống.
1. Hư Khớp Là Gì? Định Nghĩa Chi Tiết
Hư khớp, còn gọi là thoái hóa khớp, là tình trạng tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn, gây ra các triệu chứng đau nhức, cứng khớp, giảm khả năng vận động. Sụn khớp là lớp mô bảo vệ đầu xương, giúp các khớp vận động trơn tru. Khi sụn khớp bị bào mòn, xương dưới sụn sẽ bị lộ ra, gây ra sự cọ xát giữa các đầu xương, dẫn đến viêm và đau đớn.
2. Nguyên Nhân Gây Hư Khớp: Yếu Tố Nguy Cơ Cần Biết
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hư khớp, bao gồm:
2.1 Tuổi tác
Tuổi càng cao, sụn khớp càng dễ bị thoái hóa do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Theo thời gian, khả năng tái tạo và phục hồi của sụn khớp giảm sút, khiến chúng dễ bị tổn thương hơn.
2.2 Di truyền
Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hư khớp. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.
2.3 Chấn thương
Các chấn thương khớp, chẳng hạn như gãy xương, trật khớp, hoặc rách dây chằng, có thể làm tăng nguy cơ phát triển hư khớp sau này. Chấn thương gây tổn thương trực tiếp đến sụn khớp hoặc làm thay đổi cấu trúc khớp, dẫn đến thoái hóa.
2.4 Thừa cân, béo phì
Trọng lượng cơ thể quá lớn gây áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và khớp háng, dẫn đến thoái hóa khớp nhanh hơn. Ngoài ra, béo phì còn liên quan đến tình trạng viêm toàn thân, góp phần vào sự phát triển của hư khớp.
2.5 Các bệnh lý khác
Một số bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống, hoặc bệnh gout có thể gây tổn thương sụn khớp và dẫn đến hư khớp thứ phát.
2.6 Hoạt động thể chất quá mức hoặc sai tư thế
Vận động quá sức hoặc thực hiện các động tác sai tư thế có thể gây áp lực lên khớp và dẫn đến hư khớp. Việc lặp đi lặp lại các động tác gây căng thẳng cho khớp cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
3. Triệu Chứng Hư Khớp: Dấu Hiệu Nhận Biết Sớm
Các triệu chứng của hư khớp có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí khớp bị ảnh hưởng và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
3.1 Đau khớp
Đau là triệu chứng phổ biến nhất của hư khớp. Cơn đau thường tăng lên khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Ban đầu, đau có thể chỉ xuất hiện sau khi vận động mạnh, nhưng sau đó có thể trở nên liên tục và ảnh hưởng đến giấc ngủ.
3.2 Cứng khớp
Cứng khớp thường xảy ra vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi hoặc nằm lâu. Cảm giác cứng khớp có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.
3.3 Giảm khả năng vận động
Hư khớp có thể làm giảm khả năng vận động của khớp, khiến người bệnh khó thực hiện các hoạt động hàng ngày như đi lại, leo cầu thang, hoặc cúi xuống.
3.4 Sưng, nóng, đỏ
Một số trường hợp hư khớp có thể gây sưng, nóng và đỏ quanh khớp bị ảnh hưởng. Đây là dấu hiệu của tình trạng viêm.
3.5 Tiếng kêu lục cục
Khi vận động khớp, người bệnh có thể nghe thấy tiếng kêu lục cục hoặc răng rắc. Đây là do sự cọ xát giữa các đầu xương do sụn khớp bị bào mòn.
4. Chẩn Đoán Hư Khớp: Các Phương Pháp Thường Được Sử Dụng
Để chẩn đoán hư khớp, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm cần thiết, bao gồm:
4.1 Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, các triệu chứng hiện tại và tiến hành kiểm tra khớp để đánh giá phạm vi vận động, độ ổn định và các dấu hiệu viêm.
4.2 Chụp X-quang
Chụp X-quang là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến nhất để phát hiện hư khớp. X-quang có thể cho thấy tình trạng hẹp khe khớp, gai xương và các thay đổi khác ở xương dưới sụn.
4.3 Chụp cộng hưởng từ (MRI)
MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về sụn khớp và các cấu trúc mềm khác xung quanh khớp. MRI thường được sử dụng để đánh giá mức độ tổn thương sụn khớp và phát hiện các tổn thương khác như rách dây chằng hoặc tổn thương sụn chêm.
4.4 Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu có thể được sử dụng để loại trừ các bệnh lý khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự như hư khớp, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh gout.
5. Điều Trị Hư Khớp: Các Phương Pháp Hiệu Quả Nhất 2025
Mục tiêu của điều trị hư khớp là giảm đau, cải thiện chức năng vận động và ngăn ngừa bệnh tiến triển. Các phương pháp điều trị hư khớp bao gồm:
5.1 Thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong điều trị hư khớp. Các biện pháp thay đổi lối sống bao gồm:
- Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì
- Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện chức năng khớp. Bạn có thể tham khảo thêm bài viết về bài tập thư giãn cột sống cổ để giảm căng thẳng cho khớp.
- Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như nạng hoặc gậy để giảm áp lực lên khớp
- Tránh các hoạt động gây căng thẳng cho khớp
5.2 Thuốc giảm đau
Các thuốc giảm đau như paracetamol, ibuprofen, hoặc naproxen có thể giúp giảm đau do hư khớp. Tuy nhiên, các thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ, vì vậy cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
5.3 Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs)
NSAIDs có thể giúp giảm đau và viêm do hư khớp. Tuy nhiên, NSAIDs cũng có thể gây ra các tác dụng phụ, đặc biệt là trên đường tiêu hóa. Cần thận trọng khi sử dụng NSAIDs, đặc biệt là ở người cao tuổi hoặc có tiền sử bệnh dạ dày.
5.4 Tiêm corticosteroid
Tiêm corticosteroid vào khớp có thể giúp giảm đau và viêm nhanh chóng. Tuy nhiên, tác dụng của corticosteroid chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn và việc tiêm lặp lại có thể gây hại cho khớp. Việc bổ sung vitamin và khoáng chất theo chỉ định của bác sĩ cũng rất quan trọng để hỗ trợ quá trình phục hồi.
5.5 Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện phạm vi vận động và giảm đau. Các bài tập vật lý trị liệu có thể được thực hiện tại nhà hoặc dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu.
5.6 Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể được chỉ định trong trường hợp hư khớp nghiêm trọng, khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Các loại phẫu thuật điều trị hư khớp bao gồm:
- Nội soi khớp: Phẫu thuật nội soi khớp có thể được sử dụng để loại bỏ các mảnh vụn sụn hoặc sửa chữa các tổn thương nhỏ trong khớp.
- Thay khớp: Thay khớp là phẫu thuật thay thế khớp bị hư hỏng bằng một khớp nhân tạo. Đây là phương pháp điều trị hiệu quả cho hư khớp nặng, giúp giảm đau và cải thiện chức năng vận động đáng kể. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các phương pháp giảm đau khác, ví dụ như capsaicin tại chỗ, một lựa chọn giảm đau tự nhiên.
5.7 Các phương pháp hỗ trợ khác
Ngoài các phương pháp điều trị trên, một số phương pháp hỗ trợ khác có thể giúp giảm đau và cải thiện chức năng khớp, chẳng hạn như châm cứu, xoa bóp, hoặc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ khớp như glucosamine và chondroitin. Việc sử dụng Flavonoid cũng có thể giúp tăng cường sức khỏe xương khớp.
6. Phòng Ngừa Hư Khớp: Biện Pháp Chủ Động Bảo Vệ Sức Khỏe Khớp
Để phòng ngừa hư khớp, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Tập thể dục thường xuyên
- Tránh các hoạt động gây căng thẳng cho khớp
- Sử dụng các dụng cụ bảo hộ khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc lao động nặng
- Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất
- Điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan đến khớp
FAQ: Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Hư Khớp
Hư khớp có chữa khỏi được không?
Hư khớp là bệnh mạn tính, hiện tại chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị có thể giúp giảm đau, cải thiện chức năng vận động và làm chậm tiến triển của bệnh.
Hư khớp có lây không?
Hư khớp không phải là bệnh truyền nhiễm và không lây từ người này sang người khác.
Nên ăn gì khi bị hư khớp?
Nên ăn các thực phẩm giàu omega-3, vitamin D, canxi và các chất chống oxy hóa. Tránh các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và đồ uống có đường.
Tập thể dục nào tốt cho người bị hư khớp?
Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, đạp xe, yoga và thái cực quyền rất tốt cho người bị hư khớp. Tránh các bài tập có tác động mạnh lên khớp.
BácsỹXươngkhớp.com là đơn vị điều trị chuyên sâu các vấn đề xương khớp, phục hồi chấn thương, chăm sóc người cao tuổi hàng đầu với sự phối hợp tinh túy của Y học cổ truyền và Y học hiện đại.
Bác sỹ Bùi Đức Ngọt
- Đơn vị công tác: Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bưu Điện, số 49, Trần Điền, Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội.
- Điện thoại: 097.393.2912
- Email: Zego2009@gmail.com
- Fanpage: Bác Sĩ Bùi Đức Ngọt (https://www.facebook.com/BS.Bui.Duc.Ngot)