Hội chứng ống cổ tay là gì? Nhận biết sớm để điều trị hiệu quả

Bạn có thường xuyên bị tê bì, đau nhức ở cổ tay và các ngón tay? Rất có thể bạn đang gặp phải hội chứng ống cổ tay. Vậy hội chứng ống cổ tay là gì? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và các phương pháp điều trị hiệu quả nhất hiện nay.

1. Hội chứng ống cổ tay là gì?

Hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome - CTS) là một tình trạng bệnh lý xảy ra khi dây thần kinh giữa (median nerve), chạy từ cẳng tay vào bàn tay qua một cấu trúc gọi là ống cổ tay, bị chèn ép. Ống cổ tay là một đường hầm hẹp ở cổ tay, được tạo thành bởi các xương cổ tay và dây chằng ngang cổ tay.

Dây thần kinh giữa có vai trò kiểm soát cảm giác ở ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón đeo nhẫn. Khi dây thần kinh này bị chèn ép, nó có thể gây ra các triệu chứng như tê, ngứa ran, đau nhức và yếu ở bàn tay và các ngón tay.

2. Nguyên nhân gây ra hội chứng ống cổ tay

Có nhiều yếu tố có thể gây ra hoặc làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ống cổ tay, bao gồm:

2.1. Các yếu tố nguy cơ

• Cử động lặp đi lặp lại: Các công việc đòi hỏi phải thực hiện các động tác lặp đi lặp lại bằng tay và cổ tay, chẳng hạn như đánh máy, sử dụng chuột, chơi nhạc cụ hoặc làm việc trong dây chuyền sản xuất, có thể làm tăng áp lực lên ống cổ tay.
• Vị trí cổ tay: Uốn hoặc duỗi cổ tay quá mức trong thời gian dài có thể làm tăng áp lực lên dây thần kinh giữa.
• Các tình trạng sức khỏe: Một số bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ống cổ tay, bao gồm:
• Viêm khớp dạng thấp
• Đái tháo đường
• Suy giáp
• Béo phì
• Phù nề do thai nghén
• Bệnh thận mạn tính (Tham khảo thêm về bệnh thận mạn tính)
• Chấn thương: Các chấn thương ở cổ tay, chẳng hạn như gãy xương hoặc bong gân, có thể gây sưng và chèn ép dây thần kinh giữa. Để hiểu rõ hơn về các loại gãy xương, bạn có thể tham khảo bài viết gãy xương do stress.
• Di truyền: Một số người có ống cổ tay nhỏ hơn những người khác, điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ống cổ tay.

3. Triệu chứng của hội chứng ống cổ tay

Các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay thường xuất hiện từ từ và có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

3.1. Tê và ngứa ran

Tê và ngứa ran thường xuất hiện ở ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón đeo nhẫn. Cảm giác này có thể lan lên cẳng tay. Triệu chứng thường nặng hơn vào ban đêm và có thể làm bạn tỉnh giấc.

3.2. Đau nhức

Đau nhức có thể xuất hiện ở cổ tay, bàn tay và cẳng tay. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội và có thể lan lên vai.

3.3. Yếu cơ

Yếu cơ ở bàn tay có thể khiến bạn khó cầm nắm đồ vật, thực hiện các động tác tinh vi hoặc mở nắp chai. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc cầm nắm đồ vật, thậm chí là đánh rơi đồ vật.

3.4. Các triệu chứng khác

• Cảm giác nóng rát ở bàn tay
• Khô da ở các ngón tay
• Sưng phù ở bàn tay
• Giảm cảm giác ở các ngón tay

4. Chẩn đoán hội chứng ống cổ tay

Để chẩn đoán hội chứng ống cổ tay, bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng và hỏi về tiền sử bệnh của bạn. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm, bao gồm:

4.1. Nghiệm pháp Tinel

Bác sĩ sẽ gõ nhẹ vào dây thần kinh giữa ở cổ tay. Nếu bạn cảm thấy tê hoặc ngứa ran ở các ngón tay, điều này có thể gợi ý hội chứng ống cổ tay.

4.2. Nghiệm pháp Phalen

Bạn sẽ được yêu cầu gập hai bàn tay lại với nhau, giữ ở tư thế đó trong khoảng 60 giây. Nếu bạn cảm thấy tê hoặc ngứa ran ở các ngón tay, điều này có thể gợi ý hội chứng ống cổ tay.

4.3. Đo điện cơ (Electromyography - EMG)

EMG là một xét nghiệm để đánh giá chức năng của dây thần kinh và cơ bắp. Xét nghiệm này có thể giúp xác định xem dây thần kinh giữa có bị chèn ép hay không và mức độ nghiêm trọng của tình trạng chèn ép.

4.4. Chẩn đoán hình ảnh

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang, siêu âm hoặc MRI để loại trừ các nguyên nhân khác gây đau cổ tay, chẳng hạn như viêm khớp, gãy xương hoặc u nang. Nếu bạn có các triệu chứng cảnh báo thoái vị đĩa đệm, bạn nên tìm hiểu thêm về triệu chứng cảnh báo thoái vị đĩa đệm.

5. Điều trị hội chứng ống cổ tay

Mục tiêu của điều trị hội chứng ống cổ tay là giảm đau, tê và ngứa ran, đồng thời phục hồi chức năng của bàn tay và cổ tay. Các phương pháp điều trị bao gồm:

5.1. Điều trị không phẫu thuật

• Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động làm nặng thêm các triệu chứng.
• Nẹp cổ tay: Đeo nẹp cổ tay vào ban đêm có thể giúp giữ cổ tay ở vị trí trung tính, giảm áp lực lên dây thần kinh giữa.
• Thuốc giảm đau: Các thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen hoặc naproxen, có thể giúp giảm đau và viêm.
• Tiêm corticosteroid: Tiêm corticosteroid vào ống cổ tay có thể giúp giảm viêm và đau. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ mang lại hiệu quả tạm thời.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường sức mạnh của cơ bắp ở bàn tay và cổ tay, cải thiện phạm vi chuyển động và giảm đau. Trong trường hợp cần phục hồi chức năng sau mổ nội soi khớp vai, bạn có thể tham khảo thêm về tập PHCN sau mổ nội soi khớp vai.

5.2. Phẫu thuật

Nếu các phương pháp điều trị không phẫu thuật không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật giải phóng ống cổ tay. Phẫu thuật này bao gồm việc cắt dây chằng ngang cổ tay để giảm áp lực lên dây thần kinh giữa. Phẫu thuật có thể được thực hiện bằng phương pháp mổ mở hoặc nội soi. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, phẫu thuật có thể được cân nhắc. Để hiểu rõ hơn về các bệnh lý xương khớp khác, bạn có thể tìm hiểu thêm về bệnh xương bất toàn hoặc thoái hóa khớp gối.

6. Phòng ngừa hội chứng ống cổ tay

Bạn có thể giảm nguy cơ mắc hội chứng ống cổ tay bằng cách thực hiện các biện pháp sau:

• Tránh các hoạt động làm nặng thêm các triệu chứng.
• Sử dụng bàn phím và chuột được thiết kế công thái học.
• Điều chỉnh tư thế làm việc để giữ cổ tay ở vị trí trung tính.
• Nghỉ giải lao thường xuyên khi thực hiện các công việc lặp đi lặp lại.
• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh của cơ bắp ở bàn tay và cổ tay.

FAQ: Các câu hỏi thường gặp về hội chứng ống cổ tay

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về hội chứng ống cổ tay:

Hỏi: Hội chứng ống cổ tay có tự khỏi được không?

Đáp: Hội chứng ống cổ tay nhẹ có thể tự khỏi nếu bạn nghỉ ngơi và tránh các hoạt động làm nặng thêm các triệu chứng. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, cần phải có điều trị để giảm đau và ngăn ngừa tổn thương thần kinh vĩnh viễn.

Hỏi: Đeo nẹp cổ tay có hiệu quả không?

Đáp: Đeo nẹp cổ tay, đặc biệt là vào ban đêm, có thể giúp giảm áp lực lên dây thần kinh giữa và cải thiện các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay.

Hỏi: Phẫu thuật có phải là lựa chọn duy nhất để điều trị hội chứng ống cổ tay?

Đáp: Không, phẫu thuật thường chỉ được xem xét khi các phương pháp điều trị không phẫu thuật không hiệu quả. Nhiều người có thể kiểm soát các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay bằng cách nghỉ ngơi, đeo nẹp cổ tay, vật lý trị liệu và dùng thuốc.

Hỏi: Sau phẫu thuật hội chứng ống cổ tay bao lâu thì hồi phục?

Đáp: Thời gian hồi phục sau phẫu thuật hội chứng ống cổ tay có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh và phương pháp phẫu thuật được sử dụng. Thông thường, người bệnh có thể trở lại các hoạt động bình thường sau vài tuần đến vài tháng.

Hỏi: Hội chứng ống cổ tay có thể tái phát không?

Đáp: Có, hội chứng ống cổ tay có thể tái phát, đặc biệt nếu bạn tiếp tục thực hiện các hoạt động làm nặng thêm các triệu chứng. Việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa có thể giúp giảm nguy cơ tái phát.

BácsỹXươngkhớp.com là đơn vị điều trị chuyên sâu các vấn đề xương khớp, phục hồi chấn thương, chăm sóc người cao tuổi hàng đầu với sự phối hợp tinh túy của Y học cổ truyền và Y học hiện đại.

Bác sỹ Bùi Đức Ngọt

• Đơn vị công tác: Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bưu Điện, số 49, Trần Điền, Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội.
• Điện thoại: 097.393.2912
• Email: Zego2009@gmail.com
• Fanpage: Bác Sĩ Bùi Đức Ngọt (https://www.facebook.com/BS.Bui.Duc.Ngot)