Đứt Dây Chằng Bên Ngoài (LCL) Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Điều T

Bạn có bao giờ cảm thấy đau nhói ở mặt ngoài đầu gối sau một cú va chạm mạnh hoặc một động tác xoay người đột ngột? Rất có thể, bạn đã bị đứt dây chằng bên ngoài (LCL). Đây là một chấn thương phổ biến, đặc biệt trong thể thao, gây ra nhiều bất tiện và ảnh hưởng đến khả năng vận động. Vậy, đứt dây chằng bên ngoài (LCL) là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.

1. Dây Chằng Bên Ngoài (LCL) Là Gì?

Dây chằng bên ngoài (Lateral Collateral Ligament - LCL) là một trong bốn dây chằng chính của khớp gối, nằm ở mặt ngoài của khớp gối. Chức năng chính của LCL là giữ vững khớp gối, ngăn không cho gối bị lệch ra ngoài (vẹo ngoài) và kiểm soát sự xoay của xương chày. LCL nối liền xương đùi (femur) và xương mác (fibula).

2. Nguyên Nhân Gây Đứt Dây Chằng Bên Ngoài (LCL)

Đứt dây chằng bên ngoài (LCL) thường xảy ra do:

Chấn thương trực tiếp: Một lực tác động mạnh vào mặt trong của đầu gối, đẩy gối ra ngoài.
Chấn thương gián tiếp: Xoay gối quá mức hoặc gấp gối quá mức, gây căng giãn và đứt LCL.
Tai nạn thể thao: Các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ, trượt tuyết, võ thuật thường tiềm ẩn nguy cơ đứt dây chằng bên ngoài (LCL) do va chạm hoặc thay đổi hướng đột ngột.
Tai nạn giao thông: Va chạm mạnh trong tai nạn giao thông có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho khớp gối, bao gồm cả đứt dây chằng bên ngoài (LCL).

3. Triệu Chứng Của Đứt Dây Chằng Bên Ngoài (LCL)

Các triệu chứng của đứt dây chằng bên ngoài (LCL) có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương:

Đau: Đau nhói ở mặt ngoài của đầu gối, đặc biệt khi chạm vào hoặc di chuyển.
Sưng: Sưng tấy ở vùng đầu gối, có thể xuất hiện ngay sau chấn thương hoặc vài giờ sau đó.
Lỏng khớp: Cảm giác khớp gối lỏng lẻo, không vững, đặc biệt khi đi lại hoặc vận động.
Khó khăn khi vận động: Hạn chế khả năng duỗi thẳng hoặc gập gối, đi lại khó khăn.
Bầm tím: Xuất hiện vết bầm tím xung quanh đầu gối sau vài ngày.

Nếu bạn nghi ngờ mình bị đứt dây chằng bên ngoài (LCL), hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc chẩn đoán thường bao gồm khám lâm sàng, kiểm tra độ vững của khớp gối và chụp chiếu (X-quang, MRI) để xác định mức độ tổn thương.

4. Mức Độ Nghiêm Trọng Của Đứt Dây Chằng Bên Ngoài (LCL)

Đứt dây chằng bên ngoài (LCL) được phân loại thành ba mức độ:

Độ 1: Dây chằng bị giãn nhẹ, có đau nhưng khớp gối vẫn vững.
Độ 2: Dây chằng bị rách một phần, gây đau và lỏng khớp nhẹ.
Độ 3: Dây chằng bị đứt hoàn toàn, gây đau dữ dội, lỏng khớp rõ rệt và mất khả năng vận động.

5. Chẩn Đoán Đứt Dây Chằng Bên Ngoài (LCL)

Để chẩn đoán chính xác đứt dây chằng bên ngoài (LCL), bác sĩ thường thực hiện các bước sau:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử chấn thương, các triệu chứng và thực hiện các nghiệm pháp kiểm tra độ vững của khớp gối.
Nghiệm pháp căng vẹo ngoài (Varus Stress Test): Bác sĩ sẽ tạo lực đẩy vào mặt trong của đầu gối để kiểm tra độ vững của LCL.
Chẩn đoán hình ảnh:
- X-quang: Loại trừ các tổn thương xương khác.
- MRI (chụp cộng hưởng từ): Giúp xác định mức độ tổn thương của LCL và các cấu trúc khác trong khớp gối, như sụn chêm, dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau. Việc chẩn đoán liệt thần kinh mặt cũng có thể sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh tương tự để xác định nguyên nhân.

6. Điều Trị Đứt Dây Chằng Bên Ngoài (LCL)

Phương pháp điều trị đứt dây chằng bên ngoài (LCL) phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương.

6.1. Điều trị bảo tồn (Không phẫu thuật)

Thường áp dụng cho các trường hợp đứt LCL độ 1 và độ 2:

Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gây đau và tải trọng lên đầu gối.
Chườm đá: Chườm đá lên đầu gối 15-20 phút mỗi lần, vài lần một ngày để giảm đau và sưng.
Băng ép: Sử dụng băng ép để cố định và hỗ trợ khớp gối.
Nâng cao chân: Nâng cao chân khi nằm hoặc ngồi để giảm sưng.
Sử dụng nạng: Sử dụng nạng để giảm tải trọng lên đầu gối khi đi lại.
Vật lý trị liệu: Thực hiện các bài tập phục hồi chức năng để tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp gối, cải thiện tầm vận động và khả năng kiểm soát khớp gối. Các bài tập PHCN sau mổ tái tạo dây chằng chéo trước có thể được điều chỉnh để phù hợp với trường hợp đứt LCL.
Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) như ibuprofen hoặc naproxen để giảm đau và viêm.

6.2. Điều trị phẫu thuật

Thường áp dụng cho các trường hợp đứt LCL độ 3 hoặc khi điều trị bảo tồn không hiệu quả:

Tái tạo dây chằng: Phẫu thuật để tái tạo lại LCL bằng cách sử dụng gân tự thân (lấy từ cơ thể bệnh nhân) hoặc gân nhân tạo.
Phục hồi chức năng sau phẫu thuật: Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ chương trình phục hồi chức năng để phục hồi hoàn toàn chức năng của khớp gối.

7. Phục Hồi Chức Năng Sau Đứt Dây Chằng Bên Ngoài (LCL)

Phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị đứt dây chằng bên ngoài (LCL), giúp bệnh nhân phục hồi hoàn toàn chức năng của khớp gối và trở lại các hoạt động hàng ngày và thể thao. Chương trình phục hồi chức năng thường bao gồm:

Giai đoạn sớm (1-2 tuần đầu):
- Kiểm soát đau và sưng.
- Tập các bài tập nhẹ nhàng để duy trì tầm vận động của khớp gối.
- Tập các bài tập tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi và cơ gân kheo.
Giai đoạn giữa (2-6 tuần):
- Tiếp tục tăng cường sức mạnh cơ bắp.
- Tập các bài tập thăng bằng và ổn định khớp gối.
- Tập các bài tập chức năng như đi bộ, leo cầu thang.
Giai đoạn muộn (6 tuần trở lên):
- Tập các bài tập thể thao chuyên biệt.
- Dần dần trở lại các hoạt động thể thao.

Thời gian phục hồi chức năng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương và phương pháp điều trị. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để có chương trình phục hồi chức năng phù hợp.

8. Phòng Ngừa Đứt Dây Chằng Bên Ngoài (LCL)

Để phòng ngừa đứt dây chằng bên ngoài (LCL), bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

Khởi động kỹ trước khi tập luyện hoặc chơi thể thao.
Sử dụng dụng cụ bảo hộ phù hợp, như băng đầu gối.
Tập luyện các bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp gối.
Tránh các động tác xoay gối hoặc gấp gối quá mức.
Thận trọng khi tham gia các hoạt động có nguy cơ cao gây chấn thương, như thể thao đối kháng.

9. Các Chấn Thương Cổ Thường Gặp Liên Quan Đến Xương Khớp

Ngoài đứt dây chằng bên ngoài (LCL), còn có nhiều loại chấn thương cơ xương khớp khác có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Một số chấn thương phổ biến bao gồm bong gân, trật khớp, gãy xương và các vấn đề về sụn chêm. Để hiểu rõ hơn về các loại chấn thương cơ thường gặp, bạn có thể tham khảo thêm thông tin từ các nguồn uy tín.

10. Kiến Thức Hữu Ích Về Xương Khớp

Việc trang bị kiến thức hữu ích về xương khớp là rất quan trọng để phòng ngừa và điều trị các bệnh lý liên quan. Tìm hiểu về cấu tạo, chức năng của xương khớp, các yếu tố nguy cơ và biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe xương khớp một cách tốt nhất. Ngoài ra, việc bổ sung các loại thực phẩm tốt cho xương khớp cũng rất quan trọng. Bạn có thể tham khảo 6 loại thực phẩm, mặc dù bài viết này tập trung vào cải thiện tình trạng táo bón, nhưng một số loại thực phẩm trong danh sách cũng rất tốt cho sức khỏe tổng thể và có thể gián tiếp hỗ trợ sức khỏe xương khớp.

Tóm Tắt

Đứt dây chằng bên ngoài (LCL) là một chấn thương phổ biến ở khớp gối, gây đau, sưng và lỏng khớp. Nguyên nhân thường do chấn thương trực tiếp hoặc gián tiếp trong thể thao hoặc tai nạn. Điều trị bao gồm điều trị bảo tồn (nghỉ ngơi, chườm đá, băng ép, vật lý trị liệu) hoặc phẫu thuật (tái tạo dây chằng). Phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi hoàn toàn chức năng của khớp gối. Hãy luôn phòng ngừa chấn thương bằng cách khởi động kỹ, sử dụng dụng cụ bảo hộ và tập luyện đúng cách.

BácsỹXươngkhớp.com là đơn vị điều trị chuyên sâu các vấn đề xương khớp, phục hồi chấn thương, chăm sóc người cao tuổi hàng đầu với sự phối hợp tinh túy của Y học cổ truyền và Y học hiện đại.

Bác sỹ Bùi Đức Ngọt

Đơn vị công tác: Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bưu Điện, số 49, Trần Điền, Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội.
Điện thoại: 097.393.2912
Email: Zego2009@gmail.com
Fanpage: Bác Sĩ Bùi Đức Ngọt