Thoái Hóa Đa Khớp Là Gì? Nguyên Nhân & Cách Điều Trị Hiệu Quả
Thoái hóa khớp là một bệnh lý thường gặp ở người lớn tuổi, gây ra nhiều đau đớn và hạn chế vận động. Tuy nhiên, ít ai biết rằng thoái hóa khớp có thể xảy ra ở nhiều khớp cùng một lúc, hay còn gọi là thoái hóa đa khớp. Vậy, thoái hóa khớp đa khớp là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh như thế nào? Hãy cùng BácsỹXươngkhớp.com tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Thoái hóa khớp đa khớp là gì?
Thoái hóa khớp đa khớp là tình trạng thoái hóa xảy ra đồng thời ở nhiều khớp khác nhau trên cơ thể. Thay vì chỉ ảnh hưởng đến một khớp duy nhất như thoái hóa khớp gối hay thoái hóa khớp háng, thoái hóa đa khớp gây tổn thương sụn khớp ở nhiều vị trí, dẫn đến đau nhức, cứng khớp và hạn chế vận động.
Tình trạng này thường gặp ở người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh, do sự suy giảm nội tiết tố và quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, thoái hóa đa khớp cũng có thể xảy ra ở người trẻ tuổi do các yếu tố di truyền, chấn thương hoặc các bệnh lý khác.
2. Nguyên nhân gây thoái hóa khớp đa khớp
Có nhiều yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của thoái hóa đa khớp, bao gồm:
2.1. Tuổi tác
Tuổi tác là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của thoái hóa khớp. Khi chúng ta già đi, sụn khớp dần mất đi tính đàn hồi và khả năng tái tạo, dễ bị tổn thương và thoái hóa.
2.2. Di truyền
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thoái hóa khớp. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh thoái hóa khớp, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.
2.3. Giới tính
Phụ nữ có nguy cơ mắc thoái hóa khớp cao hơn nam giới, đặc biệt là sau mãn kinh. Điều này có thể liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ.
2.4. Chấn thương
Các chấn thương khớp, chẳng hạn như gãy xương, trật khớp hoặc rách dây chằng, có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp sau này. Ngoài ra, việc vận động sai tư thế hoặc mang vác vật nặng thường xuyên cũng có thể gây áp lực lên các khớp và dẫn đến thoái hóa.
2.5. Béo phì
Thừa cân hoặc béo phì gây áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và khớp háng, làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp. Việc duy trì cân nặng hợp lý là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của các khớp.
2.6. Các bệnh lý khác
Một số bệnh lý, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống, hoặc bệnh gout, có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp. Đặc biệt, bệnh gout có liên quan mật thiết đến các vấn đề xương khớp. Bạn có thể tìm hiểu thêm về bệnh lý này tại: Bệnh Gút Là Gì?
3. Triệu chứng của thoái hóa khớp đa khớp
Các triệu chứng của thoái hóa khớp đa khớp có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương của các khớp. Tuy nhiên, một số triệu chứng thường gặp bao gồm:
3.1. Đau khớp
Đau là triệu chứng phổ biến nhất của thoái hóa khớp. Đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường tăng lên khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Đau có thể xuất hiện ở một hoặc nhiều khớp cùng một lúc.
3.2. Cứng khớp
Cứng khớp thường xảy ra vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi hoặc nằm lâu. Cứng khớp có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.
3.3. Hạn chế vận động
Thoái hóa khớp có thể làm giảm khả năng vận động của khớp, khiến bạn khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày như đi lại, leo cầu thang hoặc cầm nắm đồ vật.
3.4. Tiếng lạo xạo hoặc lục cục trong khớp
Khi vận động, bạn có thể nghe thấy tiếng lạo xạo hoặc lục cục trong khớp. Đây là do sụn khớp bị tổn thương và không còn trơn tru.
3.5. Sưng và nóng khớp
Trong một số trường hợp, khớp bị thoái hóa có thể sưng và nóng lên. Đây là dấu hiệu của viêm khớp.
4. Chẩn đoán thoái hóa khớp đa khớp
Để chẩn đoán thoái hóa khớp đa khớp, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, khám lâm sàng và thực hiện một số xét nghiệm, bao gồm:
4.1. Chụp X-quang
Chụp X-quang là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến nhất để đánh giá tình trạng của khớp. X-quang có thể cho thấy các dấu hiệu của thoái hóa khớp, chẳng hạn như hẹp khe khớp, gai xương và đặc xương dưới sụn.
4.2. Chụp cộng hưởng từ (MRI)
MRI là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến hơn, cho phép bác sĩ đánh giá chi tiết hơn về tình trạng của sụn khớp, dây chằng và các mô mềm khác xung quanh khớp.
4.3. Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu có thể giúp loại trừ các bệnh lý khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự như thoái hóa khớp, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp. Với người tiểu đường, chế độ sinh hoạt đóng vai trò vô cùng quan trọng, tìm hiểu thêm tại: Chế độ sinh hoạt cho người tiểu đường
5. Điều trị thoái hóa khớp đa khớp
Hiện nay, không có phương pháp điều trị nào có thể chữa khỏi hoàn toàn thoái hóa khớp. Tuy nhiên, có nhiều phương pháp điều trị có thể giúp giảm đau, cải thiện chức năng khớp và làm chậm quá trình thoái hóa.
5.1. Điều trị không dùng thuốc
Các biện pháp điều trị không dùng thuốc bao gồm:
- Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường sức mạnh của các cơ xung quanh khớp, cải thiện phạm vi vận động và giảm đau. Xem thêm các bài tập phục hồi chức năng tại: Bài tập phục hồi chức năng
- Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Nẹp, gậy hoặc giày dép đặc biệt có thể giúp giảm áp lực lên khớp và cải thiện khả năng vận động.
- Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm nóng hoặc lạnh có thể giúp giảm đau và sưng khớp.
- Giảm cân: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên các khớp và giảm đau.
5.2. Điều trị dùng thuốc
Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị thoái hóa khớp bao gồm:
- Thuốc giảm đau: Acetaminophen, ibuprofen hoặc naproxen có thể giúp giảm đau nhẹ đến trung bình.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): NSAIDs, chẳng hạn như ibuprofen, naproxen hoặc celecoxib, có thể giúp giảm đau và viêm.
- Corticosteroid: Corticosteroid có thể được tiêm trực tiếp vào khớp để giảm đau và viêm.
- Thuốc ức chế miễn dịch: Trong một số trường hợp, thuốc ức chế miễn dịch có thể được sử dụng để điều trị thoái hóa khớp liên quan đến các bệnh tự miễn.
5.3. Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể được chỉ định trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Các loại phẫu thuật thường được sử dụng để điều trị thoái hóa khớp bao gồm:
- Nội soi khớp: Nội soi khớp là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu, trong đó bác sĩ sử dụng một ống nội soi nhỏ để kiểm tra và sửa chữa các tổn thương bên trong khớp.
- Thay khớp: Thay khớp là một phẫu thuật trong đó khớp bị tổn thương được thay thế bằng một khớp nhân tạo.
6. Phòng ngừa thoái hóa khớp đa khớp
Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn thoái hóa khớp, nhưng có nhiều biện pháp bạn có thể thực hiện để giảm nguy cơ mắc bệnh hoặc làm chậm quá trình thoái hóa:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân hoặc béo phì gây áp lực lớn lên các khớp, làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên có thể giúp tăng cường sức mạnh của các cơ xung quanh khớp, cải thiện phạm vi vận động và giảm đau.
- Tránh chấn thương khớp: Sử dụng các biện pháp bảo vệ khớp khi chơi thể thao hoặc thực hiện các hoạt động có nguy cơ gây chấn thương.
- Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu vitamin và khoáng chất, có thể giúp duy trì sức khỏe của sụn khớp.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của thoái hóa khớp và điều trị kịp thời.
FAQ - Các câu hỏi thường gặp về thoái hóa khớp đa khớp
1. Thoái hóa đa khớp có nguy hiểm không?
Thoái hóa đa khớp có thể gây đau đớn, hạn chế vận động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến tàn tật.
2. Thoái hóa khớp đa khớp có chữa được không?
Hiện nay, không có phương pháp điều trị nào có thể chữa khỏi hoàn toàn thoái hóa khớp. Tuy nhiên, có nhiều phương pháp điều trị có thể giúp giảm đau, cải thiện chức năng khớp và làm chậm quá trình thoái hóa.
3. Tôi nên làm gì nếu nghi ngờ mình bị thoái hóa khớp đa khớp?
Nếu bạn nghi ngờ mình bị thoái hóa khớp đa khớp, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
4. Ăn gì tốt cho người bị thoái hóa khớp?
Người bị thoái hóa khớp nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại thực phẩm giàu omega-3. Tránh ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và đồ uống có ga.
5. Thoái hóa khớp có di truyền không?
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thoái hóa khớp. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh thoái hóa khớp, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.
BácsỹXươngkhớp.com là đơn vị điều trị chuyên sâu các vấn đề xương khớp, phục hồi chấn thương, chăm sóc người cao tuổi hàng đầu với sự phối hợp tinh túy của Y học cổ truyền và Y học hiện đại.
Bác sỹ Bùi Đức Ngọt
- Đơn vị công tác: Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bưu Điện, số 49, Trần Điền, Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội.
- Điện thoại: 097.393.2912
- Email: Zego2009@gmail.com
- Fanpage: Bác Sĩ Bùi Đức Ngọt (https://www.facebook.com/BS.Bui.Duc.Ngot)