Nhồi Máu Cơ Tim Là Gì? Cập Nhật Mới Nhất 2024

Nhồi máu cơ tim là một tình trạng cấp cứu nguy hiểm, xảy ra khi dòng máu cung cấp cho tim bị tắc nghẽn đột ngột. Hậu quả là một phần cơ tim bị thiếu oxy, dẫn đến tổn thương và hoại tử. Bài viết này của Bác Sỹ Xương Khớp sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nhồi máu cơ tim, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa.

1. Nhồi Máu Cơ Tim Là Gì?

Nhồi máu cơ tim (Myocardial Infarction – MI), thường được gọi là đau tim, là tình trạng xảy ra khi một hoặc nhiều nhánh của động mạch vành bị tắc nghẽn hoàn toàn, khiến máu không thể lưu thông đến nuôi dưỡng cơ tim. Sự thiếu hụt oxy kéo dài gây tổn thương không hồi phục cho cơ tim, dẫn đến hoại tử.

Nhồi máu cơ tim là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn ở người lớn tuổi và những người có các yếu tố nguy cơ tim mạch.

2. Nguyên Nhân Gây Nhồi Máu Cơ Tim

Nguyên nhân phổ biến nhất của nhồi máu cơ tim là xơ vữa động mạch. Quá trình này diễn ra khi cholesterol, chất béo và các tế bào viêm tích tụ trên thành động mạch, tạo thành các mảng xơ vữa. Khi mảng xơ vữa vỡ ra, nó sẽ hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn động mạch vành.

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng hình thành xơ vữa động mạch và nhồi máu cơ tim bao gồm:

Tuổi tác: Nguy cơ tăng theo tuổi.
Giới tính: Nam giới có nguy cơ cao hơn phụ nữ, đặc biệt trước tuổi mãn kinh.
Tiền sử gia đình: Nếu có người thân mắc bệnh tim mạch sớm (trước 55 tuổi ở nam giới và trước 65 tuổi ở nữ giới), nguy cơ sẽ tăng lên.
Hút thuốc lá: Hút thuốc làm tổn thương thành động mạch và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
Huyết áp cao: Huyết áp cao gây áp lực lên thành động mạch, thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch. Bạn có thể tìm hiểu thêm về huyết áp cao tại đây.
Cholesterol cao: Mức cholesterol cao, đặc biệt là LDL (cholesterol xấu), góp phần vào sự hình thành mảng xơ vữa.
Đái tháo đường: Đái tháo đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Béo phì: Béo phì liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch khác, như huyết áp cao, cholesterol cao và đái tháo đường.
Ít vận động: Lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng huyết áp và nhịp tim, gây áp lực lên tim.

3. Triệu Chứng Nhồi Máu Cơ Tim

Các triệu chứng của nhồi máu cơ tim có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ tắc nghẽn động mạch vành và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Tuy nhiên, triệu chứng điển hình nhất là đau thắt ngực.

3.1. Đau Thắt Ngực

Đau thắt ngực do nhồi máu cơ tim thường có các đặc điểm sau:

Vị trí: Thường ở giữa ngực hoặc hơi lệch sang trái.
Cảm giác: Đau như bị đè ép, bóp nghẹt, hoặc nóng rát.
Lan tỏa: Đau có thể lan lên vai trái, cánh tay trái, cổ, hàm hoặc lưng.
Thời gian: Đau kéo dài hơn 20 phút và không giảm khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giãn mạch vành (nitroglycerin).

3.2. Các Triệu Chứng Khác

Ngoài đau thắt ngực, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác như:

Khó thở
Vã mồ hôi
Buồn nôn hoặc nôn
Chóng mặt hoặc ngất xỉu
Lo lắng, bồn chồn

Ở phụ nữ, người lớn tuổi và người mắc bệnh đái tháo đường, các triệu chứng nhồi máu cơ tim có thể không điển hình, chẳng hạn như chỉ cảm thấy mệt mỏi, khó tiêu, hoặc đau ở hàm, lưng hoặc vai. Do đó, cần cảnh giác và đi khám ngay nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào.

4. Chẩn Đoán Nhồi Máu Cơ Tim

Việc chẩn đoán nhồi máu cơ tim cần được thực hiện nhanh chóng để có thể can thiệp kịp thời, giảm thiểu tổn thương cho cơ tim. Các phương pháp chẩn đoán thường được sử dụng bao gồm:

4.1. Điện Tâm Đồ (ECG)

ECG là một xét nghiệm đơn giản, không xâm lấn, giúp ghi lại hoạt động điện của tim. ECG có thể phát hiện các bất thường trong nhịp tim, dấu hiệu thiếu máu cơ tim và tổn thương cơ tim.

4.2. Xét Nghiệm Máu

Xét nghiệm máu có thể đo nồng độ các enzyme và protein tim, chẳng hạn như troponin, creatine kinase (CK) và myoglobin. Khi cơ tim bị tổn thương, các chất này sẽ được giải phóng vào máu, giúp xác định có nhồi máu cơ tim hay không.

4.3. Chụp Động Mạch Vành

Chụp động mạch vành là một thủ thuật xâm lấn, sử dụng ống thông (catheter) để đưa thuốc cản quang vào động mạch vành, sau đó chụp X-quang để quan sát hình ảnh động mạch vành. Chụp động mạch vành giúp xác định vị trí và mức độ tắc nghẽn động mạch vành, từ đó có kế hoạch điều trị phù hợp.

4.4. Các Phương Pháp Chẩn Đoán Hình Ảnh Khác

Ngoài ra, bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm tim, chụp cộng hưởng từ tim (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính tim (CT) để đánh giá chức năng tim và xác định mức độ tổn thương cơ tim.

Tìm hiểu thêm về các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh như thần kinh cột sống để có cái nhìn toàn diện về sức khỏe.

5. Điều Trị Nhồi Máu Cơ Tim

Mục tiêu của điều trị nhồi máu cơ tim là khôi phục dòng máu đến cơ tim càng sớm càng tốt, giảm thiểu tổn thương cơ tim và ngăn ngừa các biến chứng. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

5.1. Thuốc Men

Các loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị nhồi máu cơ tim bao gồm:

Aspirin: Giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
Nitroglycerin: Giúp giãn mạch vành và giảm đau thắt ngực.
Thuốc chống đông máu: Ngăn ngừa hình thành cục máu đông và làm tan cục máu đông đã hình thành.
Thuốc chẹn beta: Giúp giảm nhịp tim và huyết áp, giảm gánh nặng cho tim.
Thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors) hoặc thuốc ức chế thụ thể angiotensin II (ARBs): Giúp giảm huyết áp và bảo vệ tim.
Statin: Giúp giảm cholesterol và ổn định mảng xơ vữa.

5.2. Can Thiệp Mạch Vành Qua Da (PCI)

PCI là một thủ thuật xâm lấn, sử dụng ống thông (catheter) để đưa bóng nong và stent (giá đỡ) vào vị trí tắc nghẽn động mạch vành, giúp mở rộng động mạch và khôi phục dòng máu.

5.3. Phẫu Thuật Bắt Cầu Động Mạch Vành (CABG)

CABG là một phẫu thuật tim hở, sử dụng một đoạn mạch máu từ một bộ phận khác của cơ thể (thường là tĩnh mạch hiển ở chân hoặc động mạch ngực trong) để tạo một đường vòng qua vị trí tắc nghẽn động mạch vành, giúp máu có thể lưu thông đến cơ tim.

6. Biến Chứng Nhồi Máu Cơ Tim

Nhồi máu cơ tim có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

Rối loạn nhịp tim: Nhồi máu cơ tim có thể gây ra các rối loạn nhịp tim nguy hiểm, như rung thất, có thể dẫn đến đột tử.
Suy tim: Tổn thương cơ tim do nhồi máu có thể làm suy giảm chức năng tim, dẫn đến suy tim.
Vỡ tim: Trong một số trường hợp hiếm gặp, nhồi máu cơ tim có thể làm yếu thành tim, dẫn đến vỡ tim.
Hở van tim: Nhồi máu cơ tim có thể làm tổn thương các van tim, dẫn đến hở van tim.
Huyết khối: Cục máu đông có thể hình thành trong tim sau nhồi máu, gây tắc nghẽn mạch máu ở các cơ quan khác.

7. Phòng Ngừa Nhồi Máu Cơ Tim

Phòng ngừa nhồi máu cơ tim là rất quan trọng, đặc biệt đối với những người có các yếu tố nguy cơ tim mạch. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

Bỏ thuốc lá: Bỏ thuốc lá là một trong những biện pháp quan trọng nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Kiểm soát huyết áp: Duy trì huyết áp ở mức bình thường (dưới 130/80 mmHg) bằng cách thay đổi lối sống và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Kiểm soát cholesterol: Duy trì mức cholesterol tốt (HDL) cao và mức cholesterol xấu (LDL) thấp bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Kiểm soát đường huyết: Nếu mắc bệnh đái tháo đường, cần kiểm soát đường huyết chặt chẽ bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục.
Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần.
Ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Hạn chế ăn chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol và natri.
Giảm căng thẳng: Tìm cách giảm căng thẳng trong cuộc sống, chẳng hạn như tập yoga, thiền hoặc dành thời gian cho các hoạt động thư giãn.
Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ tim mạch và được tư vấn về các biện pháp phòng ngừa.
Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ tim mạch, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, chẳng hạn như aspirin, statin hoặc thuốc hạ huyết áp.

Bên cạnh đó, cần chú ý đến các vấn đề chấn thương thể thao. Bạn có thể tìm hiểu thêm về gãy xương khuỷu tay để có thêm kiến thức về loại chấn thương này.

FAQ: Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Nhồi Máu Cơ Tim

Câu hỏi 1: Nhồi máu cơ tim có di truyền không?

Trả lời: Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim mạch sớm làm tăng nguy cơ mắc bệnh, nhưng lối sống và các yếu tố nguy cơ khác cũng đóng vai trò quan trọng.

Câu hỏi 2: Nhồi máu cơ tim có thể chữa khỏi hoàn toàn không?

Trả lời: Tổn thương cơ tim do nhồi máu là không hồi phục, nhưng điều trị kịp thời và thay đổi lối sống có thể giúp kiểm soát bệnh và ngăn ngừa biến chứng.

Câu hỏi 3: Sau khi bị nhồi máu cơ tim, cần kiêng ăn gì?

Trả lời: Nên hạn chế ăn chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol, natri và đường. Tăng cường ăn rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.

Câu hỏi 4: Nhồi máu cơ tim có tái phát không?

Trả lời: Có, nhồi máu cơ tim có thể tái phát nếu không kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ và tuân thủ điều trị.

Câu hỏi 5: Phụ nữ có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim thấp hơn nam giới không?

Trả lời: Trước tuổi mãn kinh, phụ nữ có nguy cơ thấp hơn nam giới do tác dụng bảo vệ của estrogen. Tuy nhiên, sau mãn kinh, nguy cơ của phụ nữ tăng lên tương đương nam giới.

BácsỹXươngkhớp.com là đơn vị điều trị chuyên sâu các vấn đề xương khớp, phục hồi chấn thương, chăm sóc người cao tuổi hàng đầu với sự phối hợp tinh túy của Y học cổ truyền và Y học hiện đại.

Bác sỹ Bùi Đức Ngọt

Đơn vị công tác: Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bưu Điện, số 49, Trần Điền, Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội.
Điện thoại: 097.393.2912
Email: Zego2009@gmail.com
Fanpage: Bác Sĩ Bùi Đức Ngọt (https://www.facebook.com/BS.Bui.Duc.Ngot)