Loãng Xương Cột Sống Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Điều Trị

1. Loãng xương cột sống là gì? Giải đáp từ A-Z

Loãng xương cột sống là tình trạng mật độ xương ở cột sống giảm sút, khiến xương trở nên xốp và dễ gãy hơn. Đây là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt ở người lớn tuổi, có thể dẫn đến đau lưng mãn tính, biến dạng cột sống, giảm chiều cao và tăng nguy cơ gãy xương.

Bệnh loãng xương thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không có triệu chứng rõ ràng. Đến khi xương bị gãy, người bệnh mới phát hiện ra mình mắc bệnh. Gãy xương do loãng xương, đặc biệt là gãy xương cột sống và xương hông, có thể gây ra tàn tật và thậm chí tử vong.

Vậy, loãng xương cột sống khác gì so với loãng xương ở các vị trí khác? Điểm khác biệt lớn nhất nằm ở vị trí chịu lực. Cột sống là trụ cột của cơ thể, chịu trọng lượng lớn và tham gia vào nhiều hoạt động hàng ngày. Do đó, khi cột sống bị loãng xương, các đốt sống dễ bị lún, xẹp, gây đau đớn và ảnh hưởng đến khả năng vận động.

2. Nguyên nhân gây loãng xương cột sống

Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến loãng xương cột sống, bao gồm:

2.1. Tuổi tác

Tuổi tác là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất. Khi tuổi càng cao, quá trình tạo xương mới diễn ra chậm hơn so với quá trình hủy xương, dẫn đến mật độ xương giảm dần.

2.2. Giới tính

Phụ nữ có nguy cơ mắc loãng xương cao hơn nam giới, đặc biệt là sau mãn kinh. Sự suy giảm estrogen sau mãn kinh làm tăng tốc độ hủy xương.

2.3. Chế độ ăn uống thiếu canxi và vitamin D

Canxi và vitamin D là hai dưỡng chất thiết yếu cho xương chắc khỏe. Thiếu hụt canxi và vitamin D có thể làm tăng nguy cơ loãng xương. Chế độ ăn uống cho người viêm cột sống dính khớp cũng cần chú trọng bổ sung các dưỡng chất này, bạn có thể tham khảo thêm tại đây.

2.4. Ít vận động

Vận động giúp kích thích quá trình tạo xương và duy trì mật độ xương. Lười vận động làm tăng nguy cơ loãng xương.

2.5. Hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia

Hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia có thể làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ gãy xương.

2.6. Tiền sử gia đình

Nếu có người thân trong gia đình mắc loãng xương, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

2.7. Một số bệnh lý và thuốc men

Một số bệnh lý như cường giáp, bệnh thận, bệnh viêm ruột và một số loại thuốc như corticoid có thể làm tăng nguy cơ loãng xương.

3. Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết loãng xương cột sống

Như đã đề cập, loãng xương cột sống thường không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng sau:

3.1. Đau lưng

Đau lưng là triệu chứng phổ biến nhất của loãng xương cột sống. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tăng lên khi vận động hoặc đứng lâu.

3.2. Giảm chiều cao

Loãng xương có thể khiến các đốt sống bị lún, xẹp, dẫn đến giảm chiều cao theo thời gian.

3.3. Gù lưng

Lún xẹp đốt sống có thể làm thay đổi cấu trúc cột sống, gây ra gù lưng.

3.4. Dễ bị gãy xương

Người bị loãng xương có nguy cơ gãy xương cao hơn người bình thường, ngay cả khi chỉ bị va chạm nhẹ. Gãy xương cột sống, xương hông, xương cổ tay là những loại gãy xương thường gặp ở người bị loãng xương.

4. Chẩn đoán loãng xương cột sống

Để chẩn đoán loãng xương cột sống, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, khám lâm sàng và chỉ định thực hiện các xét nghiệm cần thiết, bao gồm:

4.1. Đo mật độ xương (DXA scan)

Đây là xét nghiệm quan trọng nhất để chẩn đoán loãng xương. Xét nghiệm này sử dụng tia X để đo mật độ xương ở cột sống, hông và các vị trí khác. Kết quả được so sánh với mật độ xương của người trẻ khỏe mạnh để xác định xem bạn có bị loãng xương hay không.

4.2. Chụp X-quang cột sống

Chụp X-quang có thể giúp phát hiện các đốt sống bị lún, xẹp do loãng xương.

4.3. Xét nghiệm máu và nước tiểu

Các xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ đánh giá chức năng thận, tuyến giáp và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mật độ xương.

5. Điều trị loãng xương cột sống

Mục tiêu của điều trị loãng xương cột sống là làm chậm quá trình mất xương, tăng cường mật độ xương, giảm đau và ngăn ngừa gãy xương. Các phương pháp điều trị bao gồm:

5.1. Thay đổi lối sống

Thay đổi lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa loãng xương. Các biện pháp bao gồm:

Bổ sung canxi và vitamin D: Uống bổ sung canxi và vitamin D theo chỉ định của bác sĩ.
Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập chịu trọng lượng như đi bộ, chạy bộ, khiêu vũ có thể giúp tăng cường mật độ xương.
Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia: Hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia có thể làm giảm mật độ xương.
Ngăn ngừa té ngã: Thực hiện các biện pháp để giảm nguy cơ té ngã, chẳng hạn như sử dụng gậy chống, lắp tay vịn trong nhà tắm và loại bỏ các vật cản trên sàn nhà.

5.2. Thuốc điều trị loãng xương

Có nhiều loại thuốc có thể giúp làm chậm quá trình mất xương và tăng cường mật độ xương. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

Bisphosphonates: Đây là loại thuốc phổ biến nhất để điều trị loãng xương. Bisphosphonates giúp làm chậm quá trình hủy xương.
Denosumab: Thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn một loại protein làm tăng quá trình hủy xương.
Teriparatide: Đây là một loại hormone kích thích quá trình tạo xương.
Raloxifene: Thuốc này có tác dụng tương tự như estrogen, giúp làm chậm quá trình hủy xương.

Việc lựa chọn loại thuốc phù hợp sẽ do bác sĩ quyết định dựa trên tình trạng sức khỏe và các yếu tố nguy cơ của từng bệnh nhân. Nếu bạn đang gặp vấn đề về Gout mãn tính, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn thuốc điều trị loãng xương phù hợp, tránh ảnh hưởng đến bệnh Gout. Bạn có thể tìm hiểu thêm về Gout mãn tính tại đây.

6. Phòng ngừa loãng xương cột sống

Phòng ngừa loãng xương cột sống nên bắt đầu từ khi còn trẻ bằng cách:

Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, giàu canxi và vitamin D.
Tập thể dục thường xuyên.
Tránh hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia.
Khám sức khỏe định kỳ và đo mật độ xương khi cần thiết.

7. Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng cho người loãng xương cột sống

Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức mạnh cơ bắp, tăng cường khả năng vận động và giảm đau cho người bị loãng xương cột sống. Các bài tập thường được sử dụng bao gồm:

Bài tập tăng cường sức mạnh cơ lưng và cơ bụng.
Bài tập cải thiện tư thế.
Bài tập thăng bằng.
Bài tập kéo giãn.

Việc thực hiện các bài tập vật lý trị liệu cần có sự hướng dẫn của chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

8. Biến chứng của loãng xương cột sống

Loãng xương cột sống có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

Gãy xương cột sống: Gãy xương cột sống có thể gây đau đớn dữ dội, hạn chế vận động và thậm chí gây tàn tật.
Đau lưng mãn tính: Loãng xương có thể gây đau lưng mãn tính, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Biến dạng cột sống: Loãng xương có thể làm thay đổi cấu trúc cột sống, gây gù lưng, vẹo cột sống.
Giảm chiều cao: Lún xẹp đốt sống do loãng xương có thể dẫn đến giảm chiều cao.

9. Lưu ý cho người bệnh loãng xương cột sống

Ngoài việc tuân thủ điều trị của bác sĩ, người bệnh loãng xương cột sống cần lưu ý:

Không nên tự ý dùng thuốc giảm đau: Việc lạm dụng thuốc giảm đau có thể che lấp triệu chứng và gây hại cho sức khỏe.
Cẩn trọng trong sinh hoạt hàng ngày: Tránh các động tác mạnh, mang vác vật nặng, hoặc cúi người đột ngột.
Đeo đai lưng hỗ trợ: Đai lưng có thể giúp giảm áp lực lên cột sống và giảm đau.
Tái khám định kỳ: Theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết.

FAQ - Câu hỏi thường gặp về loãng xương cột sống

Câu hỏi 1: Loãng xương cột sống có chữa khỏi được không?

Trả lời: Loãng xương cột sống không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể làm chậm quá trình mất xương và giảm nguy cơ gãy xương.

Câu hỏi 2: Phụ nữ mãn kinh có nên đi đo mật độ xương không?

Trả lời: Có. Phụ nữ mãn kinh là đối tượng có nguy cơ cao mắc loãng xương, nên đi đo mật độ xương để phát hiện bệnh sớm.

Câu hỏi 3: Tập yoga có tốt cho người bị loãng xương cột sống không?

Trả lời: Một số bài tập yoga có thể giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện sự cân bằng, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu trước khi tập.

Câu hỏi 4: Chế độ ăn uống cho người bị loãng xương cột sống như thế nào?

Trả lời: Chế độ ăn uống cần đảm bảo đủ canxi, vitamin D và protein. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, sữa và các sản phẩm từ sữa, cá hồi, cá thu...

Câu hỏi 5: Khi nào cần phẫu thuật loãng xương cột sống?

Trả lời: Phẫu thuật thường được chỉ định khi có gãy xương cột sống nghiêm trọng hoặc khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.

BácsỹXươngkhớp.com là đơn vị điều trị chuyên sâu các vấn đề xương khớp, phục hồi chấn thương, chăm sóc người cao tuổi hàng đầu với sự phối hợp tinh túy của Y học cổ truyền và Y học hiện đại.

Bác sỹ Bùi Đức Ngọt

- Đơn vị công tác: Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bưu Điện, số 49, Trần Điền, Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội.

- Điện thoại: 097.393.2912

- Email: Zego2009@gmail.com

- Fanpage: Bác Sĩ Bùi Đức Ngọt (https://www.facebook.com/BS.Bui.Duc.Ngot)