Gãy Xương Gót Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Điều Trị 2025

Gãy xương gót chân là một chấn thương nghiêm trọng có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng đi lại và sinh hoạt hàng ngày. Việc hiểu rõ về tình trạng này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến phương pháp điều trị, là vô cùng quan trọng để có thể phục hồi chức năng bàn chân một cách tốt nhất. Bài viết này từ BácsỹXươngkhớp.com sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết và toàn diện về gãy xương gót chân.

1. Gãy Xương Gót Là Gì?

Xương gót là xương lớn nhất ở bàn chân, nằm ở phần sau của bàn chân, ngay dưới xương sên (talus). Nó đóng vai trò quan trọng trong việc chịu trọng lượng cơ thể, di chuyển và duy trì thăng bằng. Gãy xương gót xảy ra khi xương này bị vỡ, thường do tác động mạnh từ các tai nạn hoặc chấn thương.

2. Nguyên Nhân Gây Gãy Xương Gót

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gãy xương gót, trong đó phổ biến nhất là:

2.1. Tai Nạn Giao Thông

Tai nạn giao thông, đặc biệt là tai nạn xe máy hoặc ô tô, có thể gây ra lực tác động lớn lên bàn chân, dẫn đến gãy xương gót.

2.2. Ngã Từ Độ Cao

Ngã từ độ cao, chẳng hạn như ngã từ thang, mái nhà hoặc khi leo trèo, là một nguyên nhân phổ biến khác. Lực tác động khi tiếp đất có thể vượt quá khả năng chịu đựng của xương gót, gây ra gãy xương.

2.3. Chấn Thương Thể Thao

Các hoạt động thể thao có cường độ cao, như bóng đá, bóng rổ, chạy bộ, hoặc trượt tuyết, có thể dẫn đến gãy xương gót, đặc biệt khi có va chạm mạnh hoặc tiếp đất sai tư thế. Nếu bạn gặp phải tình trạng đau nhức xương khớp kéo dài, hãy tìm đến các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.

2.4. Bệnh Lý Về Xương

Một số bệnh lý về xương, như loãng xương, có thể làm cho xương trở nên yếu và dễ gãy hơn. Ngay cả những tác động nhẹ cũng có thể gây ra gãy xương gót ở những người mắc bệnh này. Tìm hiểu thêm về bệnh Gout và các bệnh lý liên quan đến xương khớp để phòng tránh.

3. Triệu Chứng Của Gãy Xương Gót

Các triệu chứng của gãy xương gót có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết gãy, nhưng thường bao gồm:

3.1. Đau Nhức Dữ Dội

Đau nhức dữ dội ở vùng gót chân, đặc biệt khi cố gắng di chuyển hoặc chịu trọng lượng lên chân. Cơn đau có thể lan rộng ra các vùng lân cận, gây khó khăn trong việc đi lại.

3.2. Sưng Tấy và Bầm Tím

Sưng tấy và bầm tím lan rộng ở vùng gót chân và mắt cá chân. Vùng da xung quanh có thể trở nên đỏ và nóng.

3.3. Biến Dạng Bàn Chân

Trong một số trường hợp, bàn chân có thể bị biến dạng, đặc biệt là khi vết gãy nghiêm trọng. Hình dạng bàn chân có thể thay đổi rõ rệt.

3.4. Mất Khả Năng Đi Lại

Mất khả năng đi lại hoặc chịu trọng lượng lên chân bị thương. Người bệnh có thể cảm thấy không thể đứng vững hoặc di chuyển một cách bình thường.

3.5. Tê Bì

Tê bì hoặc ngứa ran ở bàn chân và các ngón chân, do tổn thương các dây thần kinh xung quanh xương gót. Điều này có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến cảm giác ở bàn chân.

4. Chẩn Đoán Gãy Xương Gót

Việc chẩn đoán gãy xương gót thường bao gồm:

4.1. Khám Lâm Sàng

Bác sĩ sẽ khám lâm sàng để đánh giá các triệu chứng và kiểm tra vùng gót chân. Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử chấn thương và các bệnh lý liên quan.

4.2. Chụp X-quang

Chụp X-quang là phương pháp chẩn đoán hình ảnh cơ bản để xác định vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết gãy. Thông qua phim X-quang, bác sĩ có thể đánh giá chính xác tình trạng xương gót.

4.3. Chụp CT Scan

Trong một số trường hợp, chụp CT scan có thể được chỉ định để cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về vết gãy và các tổn thương xung quanh. CT scan giúp bác sĩ đưa ra kế hoạch điều trị chính xác hơn.

5. Điều Trị Gãy Xương Gót

Phương pháp điều trị gãy xương gót phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết gãy và các yếu tố khác như tuổi tác, sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

5.1. Điều Trị Không Phẫu Thuật

Đối với các vết gãy không di lệch hoặc ít di lệch, điều trị không phẫu thuật có thể được áp dụng:

5.1.1. Bất Động

Sử dụng bó bột hoặc nẹp để bất động bàn chân và mắt cá chân trong khoảng 6-8 tuần để xương có thời gian lành lại. Việc bất động giúp giảm đau và ngăn ngừa di lệch thêm của xương.

5.1.2. Thuốc Giảm Đau

Sử dụng thuốc giảm đau, như acetaminophen hoặc ibuprofen, để giảm đau và viêm. Trong trường hợp đau dữ dội, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau mạnh hơn.

5.1.3. Vật Lý Trị Liệu

Sau khi tháo bột, vật lý trị liệu có thể giúp phục hồi chức năng bàn chân và mắt cá chân. Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện phạm vi chuyển động và giảm đau.

5.2. Điều Trị Phẫu Thuật

Đối với các vết gãy nghiêm trọng, đặc biệt là khi xương bị di lệch nhiều, phẫu thuật có thể là cần thiết:

5.2.1. Phẫu Thuật Kết Hợp Xương

Phẫu thuật kết hợp xương sử dụng các vít, đinh hoặc tấm kim loại để giữ các mảnh xương lại với nhau trong khi chúng lành lại. Mục tiêu của phẫu thuật là phục hồi hình dạng và chức năng bình thường của xương gót.

5.2.2. Phục Hồi Chức Năng Sau Phẫu Thuật

Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần trải qua quá trình phục hồi chức năng, bao gồm vật lý trị liệu, để lấy lại sức mạnh và phạm vi chuyển động của bàn chân. Quá trình phục hồi có thể kéo dài vài tháng.

Hãy tham khảo thêm về đau khớp và cách điều trị hiệu quả để có thêm kiến thức về các vấn đề xương khớp.

6. Biện Pháp Phòng Ngừa Gãy Xương Gót

Để phòng ngừa gãy xương gót, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

6.1. Đảm Bảo An Toàn Lao Động

Khi làm việc ở những nơi có nguy cơ ngã từ độ cao, hãy sử dụng các biện pháp bảo hộ như dây an toàn, giày chống trượt, và tuân thủ các quy định an toàn lao động.

6.2. Cẩn Thận Khi Tham Gia Giao Thông

Luôn tuân thủ luật giao thông, lái xe an toàn và cẩn thận để tránh tai nạn. Đội mũ bảo hiểm và sử dụng các thiết bị bảo hộ khác khi tham gia giao thông.

6.3. Luyện Tập Thể Thao Đúng Cách

Khởi động kỹ trước khi tập luyện thể thao, sử dụng giày phù hợp và tập luyện đúng kỹ thuật để tránh chấn thương. Tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp để bảo vệ xương.

6.4. Duy Trì Sức Khỏe Xương

Bổ sung đủ canxi và vitamin D để duy trì sức khỏe xương. Tập thể dục thường xuyên để tăng cường mật độ xương. Điều trị các bệnh lý về xương, như loãng xương, để giảm nguy cơ gãy xương.

6.5. Sử Dụng Giày Phù Hợp

Sử dụng giày dép phù hợp, đặc biệt là khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc làm việc ở những nơi có nguy cơ trượt ngã. Giày có đế chống trượt và hỗ trợ tốt cho bàn chân có thể giúp giảm nguy cơ gãy xương.

Nếu bạn bị gãy xương cổ chân, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều trị kịp thời.

7. Các Bài Tập Phục Hồi Chức Năng Sau Gãy Xương Gót

Sau khi xương gót đã lành, việc thực hiện các bài tập phục hồi chức năng là rất quan trọng để lấy lại sức mạnh, sự linh hoạt và khả năng vận động bình thường của bàn chân. Dưới đây là một số bài tập bạn có thể thực hiện:

7.1. Tập Gập Duỗi Bàn Chân

Ngồi trên ghế, đặt bàn chân xuống sàn. Từ từ gập duỗi bàn chân lên xuống, giữ mỗi tư thế trong vài giây. Lặp lại bài tập này 10-15 lần.

7.2. Tập Xoay Bàn Chân

Ngồi trên ghế, đặt bàn chân xuống sàn. Xoay bàn chân theo chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ, mỗi chiều 10-15 lần.

7.3. Tập Nhón Gót

Đứng thẳng, từ từ nhón gót lên, giữ tư thế này trong vài giây, sau đó hạ xuống. Lặp lại bài tập này 10-15 lần. Bạn có thể dựa vào tường để giữ thăng bằng nếu cần.

7.4. Tập Đi Bằng Gót Chân

Đi bộ bằng gót chân trong khoảng 1-2 phút. Bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cho cơ bắp ở vùng gót chân.

7.5. Tập Kéo Giãn Gân Achilles

Đứng đối diện với tường, đặt một chân ra sau, chân còn lại ở phía trước. Từ từ nghiêng người về phía trước, giữ gót chân sau chạm đất. Bạn sẽ cảm thấy căng ở gân Achilles. Giữ tư thế này trong 20-30 giây, sau đó lặp lại với chân còn lại.

8. Chế Độ Dinh Dưỡng Hỗ Trợ Phục Hồi Xương Gót

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi sau gãy xương gót. Dưới đây là một số dưỡng chất và thực phẩm bạn nên bổ sung:

8.1. Canxi

Canxi là khoáng chất quan trọng giúp xây dựng và duy trì xương chắc khỏe. Các nguồn canxi tốt bao gồm sữa, sữa chua, phô mai, rau xanh đậm (như cải xoăn, bông cải xanh), đậu phụ và cá hồi.

8.2. Vitamin D

Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi hiệu quả hơn. Bạn có thể nhận vitamin D từ ánh nắng mặt trời, thực phẩm (như cá béo, trứng) và các sản phẩm bổ sung.

8.3. Protein

Protein là thành phần quan trọng để xây dựng và sửa chữa các mô trong cơ thể, bao gồm cả xương. Các nguồn protein tốt bao gồm thịt nạc, cá, trứng, đậu, hạt và các sản phẩm từ sữa.

8.4. Vitamin C

Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và hỗ trợ quá trình hình thành collagen, một thành phần quan trọng của xương. Các nguồn vitamin C tốt bao gồm cam, quýt, dâu tây, kiwi và ớt chuông.

8.5. Kẽm

Kẽm đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và tái tạo xương. Các nguồn kẽm tốt bao gồm thịt đỏ, hải sản, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.

Ngoài ra, hãy chú ý đến việc phòng ngừa hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi để bảo vệ sức khỏe xương khớp toàn diện.

9. Gãy Xương Gót Do Stress (Gãy Xương Do Mỏi)

Ngoài các nguyên nhân gãy xương gót do chấn thương mạnh, một dạng gãy xương khác có thể xảy ra là gãy xương do stress (stress fracture), hay còn gọi là gãy xương do mỏi. Đây là những vết nứt nhỏ trong xương, thường xảy ra do áp lực lặp đi lặp lại hoặc hoạt động quá mức.

9.1. Nguyên Nhân Gây Gãy Xương Gót Do Stress

Gãy xương gót do stress thường xảy ra ở những người:

• Tham gia các hoạt động thể thao cường độ cao, như chạy bộ, nhảy xa, hoặc bóng rổ.
• Tăng cường độ hoạt động quá nhanh mà không có thời gian cho xương thích nghi.
• Có vấn đề về cấu trúc bàn chân, như bàn chân bẹt hoặc vòm bàn chân cao.
• Bị loãng xương hoặc các bệnh lý làm suy yếu xương.
• Sử dụng giày dép không phù hợp hoặc không đủ hỗ trợ.

Để hiểu rõ hơn về gãy xương do stress, bạn có thể tham khảo thêm bài viết về gãy xương do stress.

FAQ - Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Gãy Xương Gót

Gãy xương gót có nguy hiểm không?

Gãy xương gót có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị đúng cách, ảnh hưởng đến khả năng đi lại và sinh hoạt hàng ngày.

Thời gian phục hồi sau gãy xương gót là bao lâu?

Thời gian phục hồi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết gãy và phương pháp điều trị, thường kéo dài từ vài tháng đến một năm.

Tôi có thể đi lại sau khi bị gãy xương gót không?

Bạn nên tránh đi lại hoặc chịu trọng lượng lên chân bị thương cho đến khi xương lành lại hoàn toàn, theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Vật lý trị liệu có quan trọng trong quá trình phục hồi không?

Vật lý trị liệu rất quan trọng để phục hồi chức năng bàn chân và mắt cá chân sau gãy xương gót, giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện phạm vi chuyển động.

Tôi nên ăn gì để xương nhanh lành sau gãy xương gót?

Bạn nên ăn các thực phẩm giàu canxi, vitamin D, protein và các dưỡng chất khác để hỗ trợ quá trình phục hồi xương.

BácsỹXươngkhớp.com là đơn vị điều trị chuyên sâu các vấn đề xương khớp, phục hồi chấn thương, chăm sóc người cao tuổi hàng đầu với sự phối hợp tinh túy của Y học cổ truyền và Y học hiện đại.

Bác sỹ Bùi Đức Ngọt

• Đơn vị công tác: Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bưu Điện, số 49, Trần Điền, Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội.
• Điện thoại: 097.393.2912
• Email: Zego2009@gmail.com
• Fanpage: Bác Sĩ Bùi Đức Ngọt (https://www.facebook.com/BS.Bui.Duc.Ngot)